Feest in de natuur
Feest in de natuur. Zo luidt de titel van het aardige boekje dat Kees Hana in 1965 schreef over Jac. P. Thijsse, de man die hij het meest van al bewonderde. De bewondering was wederzijds. Thijsse beschouwde de 45-jaar jongere Hana, met wie hij eind jaren dertig bevriend raakte, als een van zijn belangrijkste navolgers.
Kees Hana werd op 21 september 1910 geboren in Haarlem. Verknocht aan duinen, zee en strand bleef hij zijn leven lang aan de duinkant wonen. Zijn lidmaatschap van de NJN is waarschijnlijk bepalend geworden voor zijn latere loopbaan. In het gezelschap van deze gelijkgerichte jongeren groeide hij uit tot een ervaren veldbioloog en ontwikkelde hij zijn creatieve talenten. Hij raakte er bevriend met bekende NJNers als Jan Joost ter Pelkwijk en de broers Niko en Luuk Tinbergen.
Het zag er eerst naar uit dat Hana biologie uitsluitend als hobby zou kunnen beoefenen. Hij volgde een opleiding tot chemisch laborant en was ook enige tijd als zodanig werkzaam (onder meer bij Shell). Schrijven over de natuur, tekenen en fotograferen deed hij aanvankelijk alleen in zijn vrije tijd. Toen Hana zestien jaar was, ontving hij voor het eerst een honorarium voor een artikel. Andere betaalde publicaties volgden. In 1934 waagde hij de stap om van zijn hobby een beroep te maken. Behalve als publicist en illustrator verdiende hij nadien zijn brood met het houden van (dia)lezingen, want Hana was ook een begaafd spreker.
Natuurschrijver
Vrijwel levenslang hield Hana een natuurdagboek bij waarin hij zijn waarnemingen noteerde. Die aantekeningen kwamen goed van pas bij zijn werk. Hana was een van de meest productieve natuurschrijvers van zijn generatie.
In 1942 verscheen Van dier en plant, water en land, een vuistdik boek boordevol informatie dat vele malen werd herdrukt. Voor jongeren uit die tijd met belangstelling voor de natuur vormde dit werk een soort openbaring, een natuurbijbel. Naast andere populaire boeken, zoals Dieren in onze landschappen (1943) en Een natuurlijke zaak (1968), schreef Hana artikelen over de natuur en het milieu voor de meest uiteenlopende periodieken. Landelijke bekendheid kreeg Hana vooral door zijn columns voor dagbladen als De Telegraaf en het Algemeen Dagblad. Een bloemlezing van columns uit deze laatste krant verscheen postuum onder de titel Buiten kijken met Kees Hana.
Hoewel Hana een broodschrijver was, had zijn werk zelden iets plichtmatigs. Hij gaf voortdurend blijk van een aanstekelijk enthousiasme voor de natuur. Zijn werk werd in 1966 beloond met de Heimans en Thijsse Prijs.
Op het eind van zijn leven gaf Hana nog eens duidelijk blijk van zijn ontzag voor Thijsse. Hoewel al ernstig ziek, schreef hij met duidelijk plezier een toelichting op de heruitgave van de Verkade-albums Lente, Zomer, Herfst en Winter. In zijn Ten Geleide’s schetste Hana de veranderingen in de natuur die er sinds het begin van de eeuw waren opgetreden en streek hij met schroom “hier en daar een kleinigheidje glad”. Hana maakte de verschijning van de heruitgaven niet meer mee. Hij stierf kort voor de presentatie, op 10 augustus 1975.
Marga Coesèl Heimans en Thijsse Nieuwsbrief nr. 25, november 2003